De juiste verhoudingen in je schilderij (deel 3)

Personen in de juiste verhouding

In het vorige deel van deze serie heb ik je geleerd hoe je driedimensionale voorwerpen van dezelfde of verschillende grootte kunt tekenen op verschillende afstanden. Deze keer zal ik je een eenvoudige en snellere manier leren om de hoogte van voorwerpen van dezelfde grootte op verschillende afstanden uit te meten.

In het voorbeeld zal ik gebruik maken van een persoon. Ik raad je aan om weer mee te doen, want door het te doen zul je het de volgende keer zelf kunnen. Het kost je maar een paar minuutjes. Maak er niet teveel werk van, je mag deze persoon gewoon schematisch weergeven.

We tekenen op het hulpraster een persoon die met zijn ooghoogte precies op de horizon staat. We kunnen dus meteen vaststellen dat deze persoon even hoog is als de kijker, wiens ooghoogte zich ook op de horizon bevindt.

Het hulpraster met één persoon
Daarna bepalen we een willekeurige plek waar we een tweede, even grote persoon willen plaatsen (zwarte stip). We trekken nu een verticale groene lijn door het middelpunt van de eerste persoon. Daarna trekken we een groene lijn van de voeten door de onderkant van de zwarte stip naar de horizon.

Vervolgens trekken we een groene lijn van de bovenkant van de persoon naar het ontstane verdwijnpunt op de horizon. Trek als laatste een verticale groene lijn vanaf de onderkant van de zwarte stip naar de bovenste groene lijn.

Het hulpraster met één persoon
Je kunt nu de tweede persoon plaatsen op de verticale groene lijn. Merk op dat de ooghoogte van deze even grote persoon vanzelf ook weer op de horizonlijn valt.

Het hulpraster met twee even grote personen op verschillende afstanden  in perspectief
Wil je dat deze persoon meer naar links of rechts staat, maar op dezelfde afstand? Dan hoef je slechts de blauwe horizontale lijnen te tekenen en je kunt de persoon horizontaal verplaatsen.Het hulpraster met drie even grote personen op verschillende afstanden in perspectief
Voor iedere even grote persoon op een andere afstand hoef je nu alleen nog maar de plaats te bepalen waar de voeten komen. Daarna trek je een horizontale lijn naar de onderste groene lijn, een verticale lijn omhoog naar de bovenste groene lijn en weer een horizontale lijn naar het hoofd van de nieuw te plaatsen persoon.Het hulpraster met vier even grote personen op verschillende afstanden in perspectief

Verschillende grootten

Bij voorwerpen of personen van gelijke hoogte zul je vast geen moeite meer hebben om ze in de juiste verhoudingen neer te zetten op iedere afstand. We gaan daarom een stapje verder en gaan een persoon van een andere grootte op een andere afstand plaatsen. We nemen de eerste persoon van het eerste plaatje en zetten er een kind naast.
Het hulpraster met twee personen van verschillende hoogte
Zoals je ziet staan hun voeten op dezelfde horizontale lijn even ver verwijderd van de horizon. Hun verschil in hoogte zal zich dus hetzelfde verhouden als in werkelijkheid wanneer je ze op zou meten.

Maar laten we er even van uitgaan dat het kind een eind voor de man uitloopt in de richting van de horizon (dus van de kijker af). Hoe groot moeten we het kind dan tekenen? We gaan eerst weer even aan de slag met wat hulplijntjes.
Het hulpraster met twee personen van verschillende hoogte
Teken weer even een verticale groene lijn van de voeten van de man tot aan zijn kruin. Trek met rood een lijn van de bovenkant van het hoofd van het kind naar de man en doe dit ook onder de voeten.

Trek tot slot vanuit de voeten van de man een lijn naar een willekeurig punt op de horizon en doe dit ook vanuit de hoofdhoogte van het jongetje op de man.
Gum het kind weer weg, want we gaan hem ergens anders tekenen.

Bepaal tenslotte waar de voeten van het kind zullen komen als het dichter bij de horizon staat (zwarte stip).
Het hulpraster met één persoon en hulplijnen
Trek nu vanuit de zwarte stip een horizontale lijn naar de onderste groene lijn, trek een verticale lijn tot de bovenste groene lijn en trek weer een horizontale lijn naar rechts voor de hoofdhoogte en teken het kind.

Nogmaals: de figuren hoeven echt niet fancy te worden, je kunt ze schematisch weergeven. Het gaat er om dat je het uitmeten leert beheersen.
Het hulpraster met twee personen van verschillende hoogte op verschillende afstanden in perspectief
Dit is echt alles wat je hoeft te begrijpen om moeiteloos voorwerpen of personen in de juiste verhoudingen op verschillende afstanden te kunnen tekenen.

Ooghoogte of horizon

Tot slot wil ik je nog even het effect van de ooghoogte van de kijker en de horizon laten zien. Stel je namelijk eens even voor hoe het plaatje er uit zou zien als het werd bekeken door het kind. De horizon komt daardoor namelijk op de hoogte van de ogen van het kind. Zie voorbeeld hieronder.
Perspectief gezien vanuit een kind
Valt het je op dat je je in dit plaatje meer betrokken voelt bij het kind en de man als groter dan jijzelf ervaart? Dat komt omdat je in dit plaatje vanuit de ooghoogte van het kind bekijkt. Leuk om te weten hè? Zo zie je dat je de kijker kunt sturen in zijn beleving. Altijd handig om je magie als schilder te vergroten.

Ik hoop dat je geniet van deze nieuwe artikelen en dat je er veel van opsteekt. In het volgende deel van de serie gaan we kijken hoe we voorwerpen op gelijke afstanden in perspectief kunnen plaatsen

Als je een reactie wilt achterlaten ben ik daar altijd heel erg blij mee!

7 gedachten over “De juiste verhoudingen in je schilderij (deel 3)

  1. Alex,
    ’t Is eigenlijk niet ingewikkeld en dat laat je ook zien met deze duidelijke voorbeelden over hoe perspectief werkt, zowel horizontaal als verticaal.
    Vertaalt dit zich nog op een bijzondere manier in de verhoudingen van de gulden snede?? Of heeft dat daar niks mee te maken?
    Groet,
    Leonard

    1. Hoi Leonard,
      De gulden snede is inderdaad iets heel anders en heeft niets met perspectief te maken.
      Op de website kun je hier wel het een en ander over vinden.
      Mogelijk zal ik hier op een later tijdstip nog wel eens wat meer over uitleggen.
      Vriendelijke groet,
      Alex Mooyman

  2. Hoi Alex, ja mijn reactie was nog even uitgebleven maar ik ben er ook heel blij mee en heb er zeker weer veel van opgestoken. Ben even een paar weken niet aan het schilderen geweest maar ga komende vrijdag voor een week naar Drenthe en kan me dan weer even lekker uitleven, ik neem jou lessen ook mee in m’n laptop dusss…
    grtjs Gre

  3. Hi Alex, bedankt voor je gratis lessen. Ik ben heel blij dat ik dat in mijn mailbox ontvangt, Heel positief. Mijn vraag is als ik wil gaan oefenen met kleuren mengen en andere vorbeelden die je gegeven heb welke materiaal is beter om te gebruiken, gewoon tekenpapier, watercolor papier of canvas?

    1. Hoi Mila,
      voor oefeningen gebruik je het beste olieverfpapier. Dat is goedkoop en speciaal voor olieverf.
      Vriendelijke groet,
      Alex Mooyman

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *