Schilderen met beperkt palet is de techniek van het schilderen met slechts enkele kleuren. Deze techniek zorgt voor harmonieuze kleurverhoudingen en een rustgevend effect. Daarnaast is het een uitstekend te gebruiken techniek voor schilders op locatie, omdat je slechts weinig materiaal hoeft mee te nemen.
Niettemin raad ik iedere schilder aan om eens te schilderen met een beperkt palet, omdat het een nieuwe dimensie geeft aan je eigen schilderstijl. Verder leert het je heel veel over de eigenschappen, sfeer en effect van bepaalde kleuren.
Van veel kleuren naar weinig kleuren
Het lijkt zo voor de hand liggend om vele kleuren op je schilderspalet te laden. Een soms optredend nadeel hiervan is dat een schilderij erg bont wordt en aan harmonie verliest. Het werken met veel verschillende kleuren is slechts één van de mogelijkheden om je palet te gebruiken. Een andere manier om je palet in te richten is het beperkt palet. Deze techniek zal je vele nieuwe inzichten en een andere uitstraling van je schiderij brengen. Hoe je hiermee kunt werken leg ik hieronder uit.
Beperkt palet
Wat vind je van de uitdaging om met maar vier of minder kleuren een kleurrijk olieverfschilderij te maken? Dat kan met het beperkt palet! Dit heet zo, aangezien er maximaal vier kleuren op het palet worden geladen. Hierbij kun je ook zwart en wit toevoegen om tinten te mengen. Door deze kleuren te mengen kun je allerlei andere kleuren creëren die qua sfeer en eigenschappen dicht bij elkaar liggen.
Vaak zie je de mooiste kleurschakeringen ontstaan als je hiermee aan het experimenteren gaat. Juist niet de kleur uit het tubetje kiezen, maar deze zelf creëren maakt het tot een geweldige ervaring! De door jou “nieuwe” samengestelde kleuren zullen je creaties nog origineler en authentieker doen overkomen op het doek.
Soorten beperkt palet
Bij het samenstellen van een beperkt palet kun je verschillende keuzes maken. De meest voor de hand liggende keus is het werken met de primaire kleuren rood, geel en blauw, aangevuld met wit en zwart. Hiermee kun je nog een flink scala van kleuren mengen.
Voor het bereiken van een nog uitgesprokener effect van beperkt palet kun je nog een stapje verder gaan. Je kunt bijvoorbeeld kiezen om te werken met twee naast elkaar liggende kleuren op de kleurencirkel, eventueel aangevuld met een andere kleur die wat verder van deze kleuren af ligt. Ook kun je kiezen voor bijvoorbeeld rood, met enkele bruinen, zwart en wit.
Het belangrijkste is eigenlijk dat je minimaal twee kleuren en maximaal 4 kleuren kiest die een goede harmonie met elkaar geven wanneer je ze onderling mengt. Zwart en wit mag je daarbij altijd gebruiken om kleuren van tint te laten veranderen. Sommige kleuren zullen het goed met elkaar kunnen vinden, andere kleuren niet. Aan jou om zelf uit te vinden welk beperkt palet het voor jou goed doet.
Zorn palet
Een van de bekendste kunstenaars uit Zweden was Anders Zorn (1860-1920). Hij maakte zeer veel gebruik van het beperkte palet. Vandaar dat vandaag de dag ook nog wel word gesproken over het Zorn palet. Hij schilderde met 4 kleuren: titanium wit, gele oker, cadmium rood en ivoor zwart. Je ziet deze kleuren naast elkaar in het plaatje helemaal bovenaan.
Wat wordt jouw beperkt palet?
Hopelijk ben je geïnspireerd geraakt. Met behulp van het hierboven beschreven aanwijzingen zul jij uitstekend in staat zijn om jouw eigen beperkte palet samen te stellen. Je hoeft je door bovenstaande mogelijke paletten niet te laten beperken. Met de beschreven regels kun jij zelf ieder gewenst beperkt palet samenstellen.
Ik ben reuze benieuwd naar de reacties. Dus hopelijk wil jij jouw (nieuwe) ervaringen hieronder met ons delen. Misschien schilder jij al wat langer met beperkt palet en heb jij nog wat extra kennis toe te voegen. Ik hoor het graag van jou!
Beste Alex,
De tips die je steeds geeft geven me telkenmale zoveel inspiratie en geven me veel kracht en zelfvertrouwen.
Dank u wel voor de steeds bemoedigende berichtjes!
Jan T
Hoi Alex:
Ieder keer leer ik weer uit jouw tips van de mails die jij mij stuurt een plus punt
daarom bedankt voor de gezonden mails
vr gr Chris van Dijk
Beste Alex,
Wat een leuk en leerzaam artikel. Dit geeft mij zoveel inspiratie. Omdat ik nog maar een beginner ben, ga ik het wel eerst uitproberen met de primaire kleuren. En hoop dat hier een mooi resultaat uitkomt.
Dank u wel!
Hopelijk ben je geïnspireerd geraakt.
Leuke post! Ik maak veelal kleurrijke schilderijen en om het overzicht te behouden maak ik regelmatig een foto (dat werkt hetzelfde als even afstand nemen van een schilderij). Ik heb van mijn laatste schilderij bij wijze van experiment een zwart wit foto gemaakt en toen zag ik ineens de kracht van een (zeer) beperkt kleurenpallet. Mijn volgende schilderij wordt zwart wit 🙂
Hoi Jurjen Ruben,
heel goed om ook eens in zwart wit te schilderen. dan leer je de kracht van licht e donker verhoudingen.
Probeer zelf zwart te mengen. dan wordt je schilderij een stuk spannender.
Bruin met donkerblauw geeft een mooi zwart.
Vriendelijke groet,
Alex Mooyman
Beste Alex,
Sinds kort jouw site ontdekt. Bijzonder nuttig en leerzaam.
Ik noem me zelf een beginnend schilder maar het gaat me behoorlijk goed af.
Toevallig las ik een artikel van schilderes Jantien de Boer over de 4 kleuren die Zorn gebruikt.
Jij schrijft hier ook over.
Ik heb de handschoen opgepakt en met dit uitgangspunt een schilderij gemaakt. Het resultaat heb ik naar je toegemaild.
Mvgr Olaf van Brouwershaven
Hoi Alex.
Heerlijk om met een beperkt palet te werken van 3 kleuren + wit. Diverse mogelijk heden om tot een mooi resultaat te komen. Wel belangrijk is de mengverhouding met een goede controle hierover kom je heel ver. Wens iedereen dit toe, ( waar een wil is, is een weg ) Bedankt Alex.
Schildergroet Jos
Ik heb de cursussen kleuren mengen aangeschaft. Wat een aanwinst. Na vele jaren diverse schildercursussen te hebben gedaan, heb ik door deze cursus meer geleerd als al die andere lessen bij elkaar. Geweldig bedankt Alex. Wat een werk voor zo weinig geld. Ik heb nog wel een vraag. Welke kleuren rood, geel en blauw zijn de meest gangbare. En hoe lang moet een olieverfschilderij drogen voor er vernis op kan. Bedankt alvast. Groetjes Wil